Goud Bereikt Historische Recordhoogten: Wat Drijft deze Opmerkelijke Prijsstijging?

De goudmarkt heeft de afgelopen tijd een indrukwekkend parcours afgelegd waarbij de goudprijs in slechts 33 maanden met 100% is gestegen. Deze bijzondere waardevermeerdering brengt het edelmetaal naar recordhoogten en roept bij zowel beleggers als analisten vragen op over de onderliggende factoren die deze stijging veroorzaken.

"Goud vertelt altijd een economisch verhaal dat verder kijkt dan wat de cijfers laten zien - het weerspiegelt onze collectieve angsten en verwachtingen voor de toekomst."

De snelheid waarmee deze prijsontwikkeling zich voltrekt heeft veel marktkenners verrast, waardoor ze hun modellen moeten bijstellen om de nieuwe dynamiek te begrijpen die de goudmarkt lijkt te beheersen.

De Paradoxale Situatie: Drie Verrassende Ontwikkelingen in de Goudmarkt

De gangbare verklaring voor de stijgende goudprijs wijst vaak naar geopolitieke onrust en wereldwijde economische onzekerheid. Een diepgaande analyse door vermogensbeheerder Invesco toont echter aan dat er verrassende tegenstellingen bestaan die deze eenvoudige verklaring in twijfel trekken.

Stabiele Vraag Ondanks Prijsexplosie

De eerste opmerkelijke bevinding laat zien dat de wereldwijde vraag naar goud gedurende de laatste 15 jaar opvallend stabiel is gebleven. Dit staat haaks op wat je zou verwachten tijdens zo'n forse prijsstijging, aangezien hogere prijzen normaal gesproken leiden tot verminderde vraag of andersom, een stijgende vraag tot hogere prijzen.

Uit de gedetailleerde gegevens blijkt dat de vraag naar goudsieraden binnen de normale historische bandbreedte schommelt. De industriële toepassingen van goud tonen slechts marginale groei, terwijl de aankopen door centrale banken weliswaar in bepaalde periodes aanzienlijk waren, maar op zichzelf de huidige prijsbeweging niet kunnen rechtvaardigen.

Groeiend Aanbod in Strijd met Marktprincipes

Nog verbazingwekkender is dat het wereldwijde aanbod van goud tijdens deze periode van historische prijsstijging juist is toegenomen. Deze toename komt voort uit twee hoofdbronnen.

Ten eerste zien we een verhoogde mijnproductie doordat mijnbouwbedrijven hun activiteiten hebben uitgebreid en hun extractieprocessen hebben verbeterd. Ten tweede heeft de hoge goudprijs geleid tot intensievere recycling, waarbij meer goud wordt teruggewonnen uit elektronische producten en sieraden.

Volgens fundamentele economische principes zou een toename van het aanbod gecombineerd met een stabiele vraag moeten leiden tot prijsdruk naar beneden. In de goudmarkt zien we echter precies het tegenovergestelde gebeuren, wat een tweede fundamentele anomalie vormt.

Ongekende Winstgevendheid van Goudmijnen

Met de goudprijs rond $3.000 per ounce zijn ongeveer 99% van alle goudmijnoperaties wereldwijd winstgevend. Dit niveau van winstgevendheid binnen een sector is vrijwel ongekend voor elke grondstoffenwinning.

Deze situatie creëert gunstige omstandigheden voor snelle uitbreiding van productiecapaciteit in bestaande mijnen, versnelde ontwikkeling van nieuwe vindplaatsen die voorheen als marginaal werden beschouwd, en investeringen in geavanceerde extractietechnologieën voor afzettingen met een laag goudgehalte.

In een markt die volgens traditionele principes van vraag en aanbod functioneert, zou deze bijna universele winstgevendheid massaal kapitaal moeten aantrekken naar de productie. Dit zou het aanbod aanzienlijk moeten vergroten, wat uiteindelijk de prijzen zou moeten drukken. Toch blijft de prijs stijgen, wat een derde fundamentele tegenstelling vormt.

Een Nieuw Waarderingsmodel voor Goud

Geconfronteerd met deze fundamentele paradoxen stelt Invesco een vernieuwende interpretatie voor: de markt waardeert goud volgens een fundamenteel ander paradigma dan voorheen.

De Fundamentele Waarde van Goud Berekend

Volgens het geavanceerde econometrische model dat Invesco heeft ontwikkeld, zou de fundamentele waarde van goud momenteel ongeveer $2.508 per ounce bedragen. Dit model, dat een significante correlatie met historische goudbewegingen heeft aangetoond, neemt meerdere variabelen in overweging.

Deze variabelen omvatten wereldwijde reële rentetarieven, de relatieve sterkte van de Amerikaanse dollar, inflatiepercentages en inflatieverwachtingen, de balansen van centrale banken, en de niveaus van wereldwijde overheidsschuld.

De conclusie is onthullend: de huidige prijs van ongeveer $3.200 bevat een substantiële premie van ongeveer $700 (of 28%) boven de berekende fundamentele waarde. Deze kloof tussen marktprijs en gemodelleerde waarde is vanuit historisch perspectief uitzonderlijk groot, wat suggereert dat er aanzienlijke extra factoren meespelen die niet volledig worden gevangen door traditionele economische variabelen.

De Politieke Risicopremie in de Goudprijs

De meest significante bijkomende factor die Invesco identificeert is wat zij de "politieke risicopremie" noemen. Deze premie hangt specifiek samen met verwachtingen over beleid dat tijdens de tweede ambtstermijn van Trump in de Verenigde Staten zou kunnen worden ingevoerd.

Deze premie probeert de marktbezorgdheden te kwantificeren met betrekking tot potentiële veranderingen in fiscaal beleid, handelsbeleid, autonomie van monetair beleid, en institutionele en juridische architectuur.

In het huidige politieke klimaat zoeken institutionele en individuele beleggers bescherming tegen systemische risico's die zij als toenemend waarschijnlijk beschouwen. Hierbij vinden zij in goud een traditionele toevlucht tegen politieke en institutionele onzekerheid.

Situatie bij BlackRock: Van Ondergewogen naar Overwogen in Goud

Een concreet voorbeeld van hoe deze politieke risicopremie het beleggingsgedrag beïnvloedt, zien we bij vermogensbeheerder BlackRock. Tot begin 2023 had BlackRock in veel van zijn strategische portefeuilles een onderweging in goud, aangezien hun modellen het edelmetaal als overgewaardeerd beschouwden op basis van macro-economische factoren.

Echter, na een diepgaande herziening van hun strategische outlook in het tweede kwartaal van 2023, heeft BlackRock zijn positie in goud aanzienlijk verhoogd. In hun kwartaalrapport lichtten ze toe dat deze verschuiving voornamelijk was ingegeven door toenemende zorgen over fiscale duurzaamheid in ontwikkelde markten en geopolitieke spanningen. Hun Chief Investment Strategist verklaarde dat ze de positionering in goud verhoogden "niet zozeer vanwege de fundamentele vraag-aanboddynamiek, maar als verzekering tegen toenemende systemische risico's in het mondiale financiële stelsel."

Deze herpositionering door een van 's werelds grootste vermogensbeheerders illustreert hoe zelfs zeer kwantitatief georiënteerde instellingen erkennen dat de huidige waardering van goud wordt gedreven door factoren die buiten traditionele economische modellen vallen.

Gevoeligheid voor Conflictoplossing

De analyse van Invesco biedt ook een onthullend inzicht in de gevoeligheid van de huidige goudprijs voor de ontwikkeling van actieve geopolitieke conflicten. Hun model suggereert dat een scenario waarin zowel het Russisch-Oekraïense conflict als de spanningen in het Midden-Oosten significant de-escaleren, een dramatische correctie in de goudprijs zou kunnen veroorzaken.

Volgens hun projecties zou goud onder dergelijke omstandigheden kunnen zakken naar niveaus rond $1.600 per ounce, wat een daling van ongeveer 50% vanaf de huidige niveaus zou betekenen. Deze dramatische projectie onderstreept hoe een substantieel deel van de huidige prijs wat beschouwd kan worden als een "oorlogspremie" vertegenwoordigt.

Wereldwijde Monetaire Ontwikkelingen en Goud

Naast specifieke geopolitieke spanningen identificeert de analyse van Invesco ook wereldwijde monetaire trends die significant bijdragen aan de herwaardering van goud.

De Geleidelijke Dedollarisatie

De dedollarisatie van het internationale financiële systeem speelt hierin een belangrijke rol. Centrale banken van opkomende economieën diversifiëren actief hun internationale reserves, alternatieve betalingssystemen met verminderde afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar worden ontwikkeld, en de handel in strategische grondstoffen vindt steeds vaker plaats in andere valuta dan de dollar.

Zorgen over Wereldwijde Schulden

De houdbaarheid van wereldwijde schulden vormt een andere belangrijke factor. We zien historische niveaus van publieke en private schuldenlast in ontwikkelde economieën, groeiende twijfels over fiscale trajecten op lange termijn na de pandemie, en onzekerheid over het vermogen tot monetaire normalisatie zonder financiële verstoringen.

Herwaardering van Activaklassen

De markt herwaardeert de rol van goud ten opzichte van traditionele financiële activa. We zien een grotere institutionele acceptatie van goud als legitieme component in gediversifieerde portefeuilles, toenemende allocatie naar goud in traditioneel conservatieve pensioenfondsen, en integratie van het metaal in ESG en duurzame beleggingsstrategieën.

Beperkingen van het Verklaringsmodel

Het verklarende model van Invesco heeft, zoals zij zelf erkent, significante beperkingen. Het model is gekalibreerd om historische bewegingen te verklaren, maar het toekomstige voorspellende vermogen is niet gegarandeerd. Kleine veranderingen in parameters kunnen substantieel verschillende projecties genereren.

Bovendien kan het model de impact van ongekende gebeurtenissen onderschatten en fundamentele transformaties in de mondiale financiële architectuur zouden historische statistische relaties kunnen ongeldig maken. Ook spelen marktdynamieken die worden gedreven door narratieven en collectieve psychologie een rol, welke kunnen aanhouden onafhankelijk van onderliggende fundamenten.

Vooruitzichten op Middellange Termijn

Het middellange termijn perspectief voor goud wordt gekenmerkt door de spanning tussen potentieel opwaartse en neerwaartse krachten.

Opwaartse factoren omvatten de voortgezette accumulatie door centrale banken, geanticipeerde fiscale expansie, aanhoudende geopolitieke spanningen, verhoogde inflatieverwachtingen, en positief technisch momentum.

Neerwaartse factoren omvatten de uitgebreide waardering boven de geschatte fundamentele waarde, de verwachte toename in mijnproductie en recycling als reactie op hoge prijzen, concurrentie van vastrentende activa na monetaire normalisatie, en de mogelijke resolutie van geopolitieke spanningen.

Praktische Strategie voor Goudtoewijzing in je Beleggingsportefeuille

Voor beleggers die blootstelling aan goud overwegen in de huidige marktomstandigheden, zijn er verschillende strategische overwegingen die je kunt implementeren in je eigen portefeuille.

Bepaal de Juiste Allocatie

Goud vervult specifieke rollen in een gediversifieerde portefeuille, waaronder die van diversificator, inflatiebescherming, bescherming tegen extreme marktgebeurtenissen, en portefeuillestabilisator tijdens crises. De weging die je toekent aan goud moet de relatieve belangrijkheid van elk van deze doelstellingen weerspiegelen.

Als je bijvoorbeeld vooral bezorgd bent over inflatie en geopolitieke risico's, kun je overwegen om 10-15% van je portefeuille in goud te alloceren. Als je goud primair als diversificator beschouwt, kan een kleinere allocatie van 5-7% voldoende zijn.

Overweeg de Huidige Waardering

Voordat je instapt in goud, moet je de relatieve waardering ten opzichte van fundamenten en historische niveaus overwegen. Met de huidige substantiële premie boven de geschatte fundamentele waarde is voorzichtigheid geboden.

Analyseer de beschikbare alternatieven voor vergelijkbare portefeuilledoelstellingen. Zo kun je bijvoorbeeld overwegen om naast directe goudblootstelling ook te kijken naar goudmijnaandelen, die bij de huidige goudprijzen zeer winstgevend zijn maar vaak met een korting ten opzichte van de onderliggende goudprijs worden verhandeld.

Implementeer Gefaseerde Aankopen

Gezien de huidige hoge waardering en potentiële volatiliteit kan een strategie van gefaseerde implementatie je helpen om het instaprisico te verminderen. Je kunt je doelpositie geleidelijk opbouwen via meerdere instappunten en gebruik maken van kostengemiddelde-technieken om de impact van volatiliteit te verzachten.

Stel bijvoorbeeld vooraf gedefinieerde limieten vast voor je maximale blootstelling en overweeg instrumenten met kostenefficiënte structuren voor langetermijnpositionering, zoals fysiek gedekte ETF's of goudfondsen met lage beheerkosten.

Integreer Goud in je Totaalstrategie

Bekijk je blootstelling aan goud niet geïsoleerd, maar als component van een integrale strategie. Analyseer de correlaties met andere activa in je portefeuille en overweeg hoe goud kan bijdragen aan je specifieke rendements- en risicodoelstellingen.

Denk na over hoe goud zich waarschijnlijk zal gedragen onder verschillende macro-economische scenario's en stem je beleggingstijdshorizon af op je potentiële liquiditeitsbehoeften.

Een Praktijkvoorbeeld: Diversificatie bij Norges Bank Investment Management

Een uitstekend voorbeeld van strategische goudtoewijzing zien we bij Norges Bank Investment Management (NBIM), dat het Noorse staatsinvesteringsfonds beheert, een van 's werelds grootste soevereine vermogensfondsen met een vermogen van meer dan $1,4 biljoen.

Tot 2022 had NBIM historisch geen significante allocatie naar goud, omdat het fonds zich richtte op liquide financiële instrumenten en vastgoed. In 2023 kondigde het fonds echter een strategische verschuiving aan, waarbij het een bescheiden maar betekenisvolle allocatie van 1-2% naar fysiek goud introduceerde.

In hun jaarlijkse beleidsdocument lichtten ze deze beslissing toe: "De toenemende geopolitieke fragmentatie en de herstructurering van mondiale toeleveringsketens creëren een omgeving waarin we de risicopremies in traditionele activaklassen opnieuw moeten evalueren. Onze allocatie naar goud vormt geen tactische positionering op basis van prijsverwachtingen, maar een structurele component die extra veerkracht biedt tegen scenario's van monetaire instabiliteit en geopolitieke disruptie."

NBIM implementeerde deze allocatie geleidelijk over een periode van 18 maanden, waardoor ze konden profiteren van prijsschommelingen en de impact van hun aanzienlijke aankopen op de markt konden minimaliseren. Deze methodische aanpak door een van 's werelds meest gerespecteerde institutionele beleggers illustreert hoe zelfs traditioneel conservatieve instellingen goud nu zien als een strategisch onderdeel van een goed gediversifieerde portefeuille.

Conclusie: Balanceren tussen Strategische Waarde en Huidige Waardering

De indrukwekkende stijging van goud, die in 33 maanden 100% heeft opgeleverd, vertegenwoordigt een complex fenomeen dat wordt beïnvloed door fundamentele, geopolitieke en psychologische factoren.

"De goudprijs vertelt ons meer over de perceptie van risico's in de mondiale economie dan over de vraag- en aanboddynamiek van het metaal zelf."

De analyse van Invesco geeft inzicht in de kloof tussen traditionele fundamenten en de huidige prijs, met een gemodelleerde fundamentele waardering van ongeveer $2.508, een substantiële politieke risicopremie gekoppeld aan de Amerikaanse politieke omgeving, en een significante gevoeligheid voor de ontwikkeling van actieve geopolitieke conflicten.

Voor beleggers betekent dit dat goud momenteel een aanzienlijke premie bevat die specifieke zorgen over politieke, geopolitieke en monetaire risico's weerspiegelt. Deze premie kan aanhouden of zelfs toenemen als dergelijke zorgen intensiveren, maar maakt goud ook kwetsbaar voor eventuele oplossingen of de-escalatie van bestaande spanningen.

In deze context moet je bij je besluit om in goud te beleggen de strategische waarde als diversificator en bescherming afwegen tegen de huidige hoge waardering. Dit doe je idealiter als onderdeel van een gedisciplineerd portefeuilleconstructieproces dat meerdere potentiële scenario's overweegt en aansluit bij je langetermijn financiële doelstellingen.