Fondsen en ETF’s blijven voor veel beleggers een toegankelijke manier om gespreid te investeren. Banken, vermogensbeheerders en brokers bieden vandaag een breed aanbod: obligatiefondsen, aandelenfondsen, gemengde fondsen en ETF’s (passief of actief). Dit artikel legt uit wat die verschillen zijn, welke actuele trends gelden, en waar je op moet letten bij jouw keuzes.

Wat is een fonds of ETF

Een beleggingsfonds of ETF verzamelt kapitaal van meerdere beleggers. Dat totale vermogen wordt belegd volgens een vooraf vastgelegde strategie. Elke deelnemer bezit een deel in het fonds; winsten of verliezen worden proportioneel verdeeld. Soms keert het fonds dividend of rente uit, soms worden opbrengsten opnieuw belegd (accumulatiefonds).

Door deelname aan een fonds kan je met relatief kleine bedragen deelnemen aan een gespreide portefeuille — iets dat met individuele aandelen of obligaties moeilijker is. Vaak is beheer in handen van professionals, wat comfort biedt aan wie niet dagelijks de markt wil volgen.

Typen fondsen & ETF-structuren

Obligatiefondsen — beleggen in obligaties of schuldinstrumenten; relatief stabiel, lage volatiliteit.

Aandelenfondsen — beleggen in aandelen; potentieel voor hogere groei, maar meer schommelingen.

Gemengde fondsen — combinatie van aandelen en obligaties; gebalanceerd risicoprofiel.

Indexfondsen / passieve ETF’s — volgen een beursindex; lage kosten, vaak transparant en liquide.

Actief beheerde fondsen / actieve ETF’s — fondsbeheerder kiest actief effecten, met als doel de markt te verslaan.

Open-end vs. closed-end fondsen — open fondsen kunnen nieuwe participaties uitgeven; closed-end niet.

Actuele trends 2024–2025

📉 Passief beheer blijft het dominante fundament

Uit het rapport van SPIVA / S&P Dow Jones Indices (eind 2024) blijkt dat over de voorbije 10 jaar meer dan 80% van de aandelenfondsen en meer dan 50% van de obligatiefondsen hun benchmark niet haalden.

Indexfondsen en ETF’s blijven populair vanwege lage kosten en relatief betrouwbare resultaten.

📉 Actieve beheerfondsen presteren meestal onder de benchmark

Volgens Morningstar slaagde in de periode juli 2024 – juni 2025 slechts 33% van de actief beheerde fondsen erin beter te presteren dan hun passieve tegenhangers na kosten.

Op lange termijn (10 jaar) ligt de kans op meerwaarde door actief beheer laag — slechts een klein deel slaagt erin het rendement van passief beheer structureel te overtreffen.

🚀 Toch groeit de interesse in actief beheerde ETF’s

De populariteit van actief beheerde ETF’s is in opmars in 2025. Internationaal genoteerde actieve ETF’s bereikten volgens verschillende marktanalyses een record aan beheerd vermogen. Deze trend is relatief nieuw en de resultaten verschillen sterk per fonds.

Wat betekenen die trends voor jou als belegger

• Voor kernbeleggingen op lange termijn: passieve indexfondsen of ETF’s blijven aantrekkelijk dankzij lage kosten, brede spreiding en transparantie.

• Voor tactische of satellietbeleggingen: actief beheerde fondsen of ETF’s kunnen soms meerwaarde bieden — mits je zorgvuldig selecteert, kosten scherp bekijkt en risico spreidt.

• Spreid over regio’s, sectoren en activaklassen (aandelen, obligaties en eventueel alternatieve activa) om schommelingen af te vlakken.

• Let goed op kosten (expense ratio, beheerskosten, transactiekosten): die drukken het rendement op lange termijn aanzienlijk.

Waar moet je op letten

• Veel actieve fondsen presteren zwakker: focus niet alleen op verleden rendement, maar vooral op kostenefficiëntie en consistent beleid.

• Vermijd overconcentratie: te veel investeren in één thema, regio of sector verhoogt het risico.

• Denk op lange termijn: rendement kan schommelen op korte termijn, maar spreiding en lage kosten zorgen vaak voor stabielere resultaten.

• Bekijk je fonds of ETF kritisch: lees het beheerdocument, controleer de kosten en kijk naar de mate van spreiding.

Conclusie

In 2025 blijft de keuze tussen passief en actief beheer een belangrijk aandachtspunt. Gezien de recente data is passief beheer voor veel beleggers een logische, kostenbewuste basis. Actief beheer of actief beheerde ETF’s kunnen als aanvulling dienen, maar vormen geen garantie op betere prestaties. Voor een evenwichtige portefeuille loont een mix: stabiliteit via indexfondsen, eventueel aangevuld met zorgvuldig gekozen actief beheer.

Bronnen

• SPIVA / S&P Dow Jones Indices – Institutional Scorecard 2024 (10-jaars performance) – via S&P Global

• Morningstar / ETF Street – “Active funds struggle mightily to beat index funds” (juli 2024 – juni 2025) – via CNBC

• Morningstar Active/Passive Barometer 2024 – Analyse actief versus passief beheer – via InvestmentNews

• Institutional Investor – Analyse langdurige underperformance actieve fondsen

• Money Guy – Vergelijking kosten en rendement passieve vs actieve fondsen in 2025

• Reyman Wealth – Trendanalyse actief beheerde ETF’s in 2025